مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران بر اهمیت تبیین الگوی کشت در سیاستگذاری کلان تعاونی‌های تولید کشاورزی تاکید کرد و گفت: اساسی‌ترین رمز موفقیت در الگوی کشت، همدلی و همکاری کشاورزان عضو تعاونی‌ها در قالب ساختارهای جمعی است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت جهاد کشاورزی به نقل از روابط عمومی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، حسین شیرزاد در نشست بررسی خرده سیستم‌های نظام‌های بهره‌برداری با حضور ذی‌نفعان و ذی‌مدخلان این حوزه در سازمان مرکزی تعاون روستایی، به مزایا و ضرورت‌های اجرای الگوی کشت در تعاونی‌های تولید کشاورزی پرداخت و افزود: اجرای الگوی کشت مناسب، امنیت غذایی و پایداری تولید را تضمین می‌کند.

شیرزاد خاطرنشان کرد: الگوی کشت؛ تعیین زنجیره‌ای از نظامات کشاورزی با مزیت اقتصادی پایدار مبتنی بر سیاست‌های کلان کشور، دانش بومی کشاورزان و بهره‌گیری بهینه از پتانسیل‌های منطقه‌ای با رعایت اصول اکوفیزیولوژیک تولید محصولات کشاورزی در راستای حفظ توان و تعادل محیط زیست برای نسل‌های آینده از طریق استفاده اصولی و افزایش بهره‌وری از منابع پایه تولید، آب و خاک و… است.

وی افزود: به عبارت دیگر بن‌مایه مفهوم الگوی کشت، دسترسی به تولید پایدار در بخش کشاورزی، در ازای بهره‌برداری و بهره‌وری مناسب از منابع پایه است.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی با بیان این که الگوی کشت مناسب برای حفاظت منابع پایه و افزایش بهره‌وری عوامل تولید امری ضروری است، افزود: در حال حاضر میزان اراضی آبی (زراعی و باغی) اعضای تعاونی‌ها در کشور بالغ بر ۲ میلیون و ۵۱۴ هزار و ۲۳۷ هکتار است که در قیاس با کل اراضی آبی کشور به میزان  ۸ میلیون و ۲۹۷ هزار و ۳۱ هکتار، نزدیک به ۳۰ درصد اراضی آبی را شامل می‌شود.

وی میزان اراضی دیم اعضای تعاونی‌ها را ۸۰۷ هزار و ۲۵۳ هکتار عنوان و تصریح کرد: این میزان در مقایسه با کل اراضی دیم یعنی ۹ میلیون و ۳۶۸ هزار و ۱۶۸ هکتار، حدود ۸.۵ درصد از کل اراضی دیم را شامل می‌شود.

به گفته این مسوول، مساحت کل اراضی آبی و دیم کشور در مجموع معادل ۱۷ میلیون و ۶۶۵ هزار و ۱۹۸ هکتار است که مقدار ۳ میلیون و ۳۲۱ هزار و ۴۹۱ هکتار آن یعنی چیزی در حدود ۱۸.۸ درصد اراضی کشاورزی کشور تحت پوشش شرکت‌های تعاونی تولید قرار دارند.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در مبحث عملکرد تعاونی‌های تولید نیز گفت: عملکرد زراعی شرکت‌های تعاونی تولید در شش محصول عمده و استراتژیک قابل قبول و مورد توجه بوده به گونه‌ای که سطح زیر کشت گندم آبی شرکت‌های تعاونی تولید میزان ۷۰۳ هزار و ۵۷۱ هکتار با عملکرد ۳.۹۷ تن در هکتار در قیاس با ۲ میلیارد و ۴۴۳ میلیون و ۳۹ هکتار کل اراضی آبی زیر کشت گندم با عملکرد ۳.۶۷ تن در هکتار گزارش شده است که در عین حال، نیاز به کار جدی‌تری دارد.

این مسوول در خصوص رکوردهای غلات نیز گفت: گندم دیم شرکت‌های تعاونی تولید با سطح پوشش ۴۳۱ هزار و ۶۶۳ هکتار نسبت به کل اراضی گندم دیم کشور به میزان ۴ میلیون و ۲۰۴ هزار و ۳۳۲ هکتار حدود ۱۰.۲ درصد را شامل می‌شود.

وی همچنین فعالیت این شرکت‌ها در کشت جو آبی، رقمی معادل ۲۳۲ هزار و ۹۵۱ هکتار با متوسط عملکرد ۲/۳ تن بوده که با توجه به میزان ۵۴۸ هزار و ۶۲۲ هکتار اراضی زیرکشت جو آبی کشور، دربرگیرنده ۴۲ درصد از اراضی مربوطه بوده است. البته در زمینه کشت جو به شیوه دیم کاری، وسعت عمل شرکت‌ها ۹۵ هزار و ۸۱۹ هکتار و در مقایسه با کل اراضی زیر کشت به میزان ۵۲۱ هزار و ۵۲۴ هکتار بوده که معادل ۱۸.۳ درصد از اراضی را شامل می‌شود.

شیرزاد در خصوص محصول دانه روغنی کلزا نیز آمارهای قابل توجهی ارایه داد و افزود: سطح زیر کشت سالانه کلزا توسط تعاونی‌های تولید به میزان ۲۸ هزار و ۳۸۴ هکتار و سطح زیر کشت کل اراضی کشور در همان سال معادل ۸۷ هزار و ۳۳۰ هکتار است که مؤید سهم  ۱۸.۳ درصدی تعاونی‌ها از کشت این محصول استراتژیک است.

به گفته وی، در زمینه تولید محصول ذرت دانه‌ای نیز شرکت‌های تعاونی تولید معادل ۶۹ هزار و ۲۵۶ هکتار در ازای میزان کل ۲۴۲ هزار و ۶۹۸ هکتار، صاحب سهم ۲۸.۵ درصدی در این تولید بوده‌اند.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی خاطرنشان کرد: آمارها در زمینه برنج نیز حاکی از سطح زیر کشت محصول برنج در شرکت‌های تعاونی تولید معادل ۶۴ هزار و ۴۹۰ هکتار از کل اراضی ۵۲۶ هزار و ۹۲۱ هکتار بوده که نشان می‌دهد میزان ۱۲.۲ درصد از سطح زیر کشت برنج کشور در این شرکت‌ها رقم خورده است.

وی به نقش شرکت‌های تعاونی تولید در خودکفایی تولید شکر و جایگاه آنها در کشت چغندر اشاره و تصریح کرد: سطح زیر کشت محصول چغندر قند در شرکت‌های تعاونی تولید ۳۴ هزار و ۶۵۴ هکتار از کل ۵۳ هزار و ۹۵۱ هکتار کشور نشان دهنده مشارکت ۶۴ درصدی این شرکت‌ها در این حوزه بوده است.

این مقام مسئول در ادامه افزود: اجرای الگوی کشت مناسب، هماهنگی و همکاری وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی و بازرگانی را طلب می‌کند و در راستای اجرای الگوی کشت، بهینه‌سازی الگوی مصرف نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

شیرزاد به محورها و شاخص‌های مهم و مورد نیاز در طراحی الگوی کشت از منظر اقتصادی، اجتماعی و محصولی پرداخت و گفت: شاخص‌های اقتصادی در الگوی کشت باید به گونه‌ای تعیین شوند تا با انتخاب نوع محصول همراه با افزایش بهرهوری از منابع موجود (آب و خاک و غیره)، حداکثر درآمد را برای کشاورزان و تولید کنندگان به همراه داشته باشد و کشاورزان بتوانند با افزایش درآمد و سود حاصل از فروش تولیدات، نسبت به سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت‌های خود اقدام کنند و بدین ترتیب رونق اقتصادی را در بخش کشاورزی به دنبال داشته باشد.

وی یادآور شد: توجه به جایگاه محصولات اساسی در الگوی کشت مسئله مهمی است زیرا در طراحی الگوی کشت باید محصولات اساسی و استراتژیک از جمله گندم، برنج، دانه‌های روغنی و ذرت به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرند تا امنیت غذایی کشور به شکل مطلوب و اطمینان بخش تامین و خودکفایی در محصولات مهم و مورد نیاز کشور حاصل شود. همچنین لازم است آن گروه از محصولات کشاورزی و تولیدات گلخانه‌ای که از مزیت رقابتی ونسبی بالاتر و مطلوبیت اقتصادی بیشتری برخوردارند، پس از محصولات اساسی با اولویت برتر در الگوی کشت قرار گیرند.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی با بیان این که حفاظت از منابع پایه و محیط زیست به منظور پایداری در تولید محصولات کشاورزی، باید به صورت ویژه در طراحی الگوی کشت تعاونی‌ها مورد نظر باشد، در نهایت از مصرف بهینه آب به عنوان هسته داغ این بحث یاد کرد و با توجه به قرار گرفتن کشور در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا، تدوین الگوی کشت را با محوریت بهره‌وری بهینه از منابع آب (به مثابه حساس‌ترین عنصر این پارادایم) ضروری و منطقی دانست.

شیرزاد اذعان داشت: نتایج حاصل از اجرای الگوی کشت متناسب و متوازن، به تعاونی‌های تولید کشاورزی این امکان را می‌دهد که با داشتن برنامه‌ای منسجم به اهداف مهم و راهبردی پیش گفته دست یابند.

وی، تناسب کشت اکوفیزیولوژیک محصولات در منطقه، ایجاد اشتغال مولد، حفاظت از منابع پایه و تجدید شونده، کاهش ریسک تولید و افزایش قابلیت مقابله با بحران های احتمالی همانند خشکسالی، گسترش روحیه‌ی تعاون، مدیریت مناسب خدمات، نهاده‌ها و حمایت‌های یکپارچه از تولیدکنندگان، افزایش بهره‌وری عوامل تولید، کاهش هزینه‌ها و اقتصادی تر کردن تولیدات کشاورزی، رسیدن به پایداری تولید، فقرزدایی و افزایش توان درآمدی تولید کنندگان خرد بخش کشاورزی، تولید غذای سالم و حفظ تندرستی با استانداردسازی تولید، گسترش صنایع مرتبط تبدیلی، تکمیلی، فرآوری و نگهداری و ایجاد روحیه ی پذیرش کشت محصولات از پیش تعیین شده توسط اعضای تعاونی‌های تولید به کمک عملیات آموزشی و ترویجی بویژه در اراضی نوآباد پایاب سدها را از جمله نتایج اجرای الگوی کشت متناسب و متوازن عنوان کرد.